Mesafeli Satış Sözleşmesi
4822 SAYILI KANUNLA DEĞİŞİK 4077 SAYILI TÜKETİCİNİN
KORUNMASI HAKKINDA KANUN
BİRİNCİ KISIM
AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR
Amaç
Madde 1- Bu Kanunun amacı, kamu yararına uygun olarak
tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı,
eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı
önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek
ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik
etmeye ilişkin hususları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun, birinci maddede belirtilen amaçlarla mal
ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini oluşturduğu her türlü
tüketici işlemini kapsar.
Tanımlar
Madde 3 – Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c) Mal: Alışverişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil
amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan
yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal
sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki
olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari
veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel
kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere
ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya
tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici
ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak
üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya
hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını üretenler ile mal üzerine kendi
ayırt edici işaretini, ticari markasını veya unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere
tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin
hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek
veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi
vermeye yetkili olan banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği ya da pazarladığı malın/hizmetin
tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek
amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldığı
reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka yollarla sergileyen gerçek ya da
tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam ve ilânları reklam verenin
duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına
aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu: Ticari reklam veya ilânı hedef kitleye ulaştıran
iletişim kanallarının ya da her türlü aracın sahibi, işleticisi veya
kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari
hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla
ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk
değerlendirilmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ilgili
Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan
standartlar dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla
kurulan dernek, vakıf veya bunların üst kuruluşlarını, İfade eder.
İKİNCİ KISIM
TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE AYDINLATILMASI
Ayıplı Mal
Madde 4- Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma
kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından
bildirilen veya standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik
veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı
bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya
ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı
mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde
ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de
içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp
oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir.
Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu
ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara
neden olan hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10.
maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren ayıplı maldan ve tüketicinin bu
maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Ayıplı
malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla kimse sorumlu olduğu takdirde
bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın ayıplı olduğunun bilinmemesi
bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı sorumlu tutulanlar, ayıba karşı
daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk,
ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden
itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı
taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı malın neden olduğu her türlü zararlardan
dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler
zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra
ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru
veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin
hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar hakkında
yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına,
imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde
“özürlüdür” ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı
mal satılan veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına,
tüketicinin bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma
zorunluluğu yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş
veya satış belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi
arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına ilişkin her türlü tüketici
işleminde de uygulanır.
Ayıplı Hizmet
Madde 4/A- Sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve
ilânlarında veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya
niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından
değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan
kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı
hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren otuz gün
içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda,
sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi
haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği
olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu
seçimlik haklarından biri ile birlikte 4. maddede belirtilen şartlar
çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin seçtiği bu talebi
yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acente ve 10. maddenin beşinci fıkrasına
göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü
zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı
müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı olduğunun bilinmemesi bu
sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemiş ise, ayıp daha
sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler
hizmetin ifasından itibaren iki yıllık zaman aşımına tabidir. Ayıplı hizmetin
neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık
zaman aşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının
ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zaman aşımı süresinden yararlanılamaz.